Chips duurzaam bakken met warmtebatterij
In de chipsfabriek van PepsiCo in Broek op Langedijk rollen binnenkort Lays-chips en Cheetos-zoutjes van de band die zijn gebakken met olie dit wordt verwarmd met hitte uit een warmtebatterij, waarin warmte is opgeslagen afkomstig van groene stroom.Een samenwerking met Eneco leidde tot deze unieke innovatie. Dit grootschalige elektrificatieproject is een voorbeeld voor de voedselindustrie. En kan een grote stap voorwaarts betekenen in het behalen van de Nederlandse klimaatdoelen.
Om in 2030 als Nederland 55 procent minder broeikasgassen uit te stoten dan in 1990, moeten bedrijven nu stappen zetten om te verduurzamen. Daarvan is men zich bij Eneco en PepsiCo sterk bewust. Het energiebedrijf heeft de ambitie klimaatneutraal te zijn in 2035, samen met klanten zoals PepsiCo. De producent van frisdranken, chips, zoutjes en ontbijtgranen wil met zijn fabrieken in 2030 een CO2-reductie behalen van 75 procent.
Maar daarbij komt heel wat meer kijken dan het vervangen van een gasvlam door wat zonnepanelen. Dit geldt zeker voor grote energieverbruikers als de chipsfabriek in Broek op Langedijk.
Oplossing voor aardgas
“Wij hebben een duurzaamheidsstrategie met stevige commitments”, zegt Japo Ouwerkerk, directeur Corporate Affairs voor Noord-Europa bij PepsiCo. “Daarom zijn we in Europa op zoek gegaan naar pilots voor innovaties die we vervolgens zouden kunnen uitrollen naar andere delen van de wereld. We kozen ervoor om in Nederland te kijken naar de mogelijkheden voor verduurzaming van een chipsfabriek. De belangrijkste vraag hierbij: hoe verduurzamen we een energie-intensieve industrie die voor 80 procent op aardgas draait?”
Het antwoord daarop is “elektrificatie met een warmtebatterij”, zegt Wouter De Lille, projectontwikkelaar bij Eneco. De totstandkoming van deze nieuwe technologie in de chipsfabriek in Broek op Langedijk is het resultaat van een gedeelde zoektocht.
Eneco raakte in 2019 met PepsiCo in gesprek, omdat het energiebedrijf als voorloper in de energietransitie klanten wil helpen verduurzamen. “Dat is belangrijk omdat de CO2 uitstoot door klanten, die gebruik maken van energieproducten van Eneco, meer dan 90 procent van onze totale uitstoot is”, aldus de Lille.
Om van aardgas te kunnen overstappen op elektriciteit, moest er in de chipsfabriek een oplossing worden bedacht voor het grootste probleem. Groene stroom is namelijk niet altijd beschikbaar wanneer er vraag is en andersom; een probleem dat de warmtebatterij oplost.
Enorme föhn
Terwijl op sommige momenten te weinig groene stroom uit zon en wind voorhanden is om het fabrieksproces van energie te voorzien, is er op andere momenten meer beschikbaar dan nodig. Een warmte-opslagunit, ontwikkeld door het Duitse bedrijf Kraftblock, kan deze ‘overtollige’ groene stroom opslaan en als warmte voor later gebruik.
Dat gebeurt door middel van een enorme föhn, de zogenoemde E-heater, die elektriciteit omzet in lucht die 800 graden Celsius kan worden. De hete lucht gaat naar een grote bak waarin het wordt opgeslagen in kleine, warmtehoudende bolletjes - zogenaamde staalslakken. Zodra je die warmte nodig hebt, haal je het weer uit de bak en stuur je het naar het fabrieksproces.
CO₂-reductie van 98 procent
Met deze uitvinding kan een fabriek zijn warmtevraag volledig verduurzamen, als de opslagunit maar groot genoeg is. PepsiCo heeft daar al plannen voor. In mei 2023 start in Broek op Langedijk de bouw van de eerste twee units.
Bij maximale inzet gaat de CO2-uitstoot met 51 procent omlaag ten opzichte van wat PepsiCo verwacht aan uitstoot zonder deze duurzame oplossing in de eerste fase. “Als dat goed gaat, willen we er nog drie units bijbouwen. Dan zouden we op een CO2-reductie kunnen komen van 98 procent”, aldus Ouwerkerk.
Niet alleen voor de voedselindustrie
Deze technologie is niet alleen nuttig in de chipsfabrieken van PepsiCo. “Ik denk dat je dit systeem met wat aanpassingen voor veel meer industrieën bruikbaar kunt maken”, zegt Ouwerkerk. “Dat is de reden dat we voor deze techniek hebben gekozen”, valt De Lille hem bij. “De manier waarop het warmte opslaat, is multi-inzetbaar. In dit geval verhit het thermische olie, maar het kan ook stoom maken, hete lucht en water verwarmen.”Impact maken
“Een behoorlijke uitdaging”, zo noemt De Lille “het reduceren van de emissies door klanten.” Hij verklaart: “Consumenten kunnen overstappen naar een warmtepomp of een aanwezig warmtenet. Maar de technieken die industriële partijen helpen verduurzamen, liggen niet voor het oprapen. Daarom willen we daar als energiebedrijf ook zelf in investeren.”
Door recente instabiliteit op de markt heeft de samenwerking wel eens aan een zijden draadje gehangen, maar opgeven was geen optie. Dat het gelukt is, komt volgens De Lille en Ouwerkerk doordat Eneco en PepsiCo er samen in bleven geloven. "Samen maak je de meeste impact.
Dit artikel is tot stand gekomen door de commerciële redactie van NU.nl.
