"Maak van verduurzaming een exportproduct"
Artikel uit 2019 - Nederlandse Spoorwegen vervoeren iedere dag een miljoen reizigers op 100% windenergie van Eneco. Voor president-directeur Roger van Boxtel is dit nog maar het begin van de verduurzaming.Gaat volgens u de Nederlandse transitie naar duurzame energie snel genoeg?
Nee. Ik vind dat Nederland bepaald niet voorop loopt. We worstelen met CO₂-uitstoot en opwarming van de aarde. Onze fossiele brandstof raakt op en is vervuilend. In Nederland moeten we ons daarnaast zorgen maken over ‘natte voeten.’ We kunnen wel eindeloos dijken verzwaren, maar het beste is om je gedrag en je energieverbruik aan te passen. Iedereen weet inmiddels wel dat we moeten veranderen, maar er wordt nog niet echt naar gehandeld. De politiek is tamelijk lijdzaam geweest en komt nu pas een beetje op gang. Het moet gewoon sneller. Op dit moment komt de grootste vernieuwing uit het bedrijfsleven.
Hoe draagt u met NS aan bij aan deze vernieuwing?
Ik heb het geluk dat ik in het verleden al met de transitie bezig was. Zo was ik bijvoorbeeld voorzitter van de Groene Zaak, een club van ondernemers die zich zorgen maakten over duurzaamheid en het goede voorbeeld gaven door vernieuwingen toe te passen. Toen ik bij NS kwam, had ik ook veel geluk met MVO-manager Carola Wijdoogen. Zij sloot met steun van de vorige raad van bestuur een contract met Eneco om honderd procent over te stappen op windenergie voor het laten rijden van alle treinen. Dat is natuurlijk ongekend. Toen mocht ik ook nog eens aan een molen hangen om dat aan de hele wereld te laten zien.Alle treinen in Nederland rijden nu dus op windenergie. Hoe is dat gelukt?
Je hebt hiervoor een paar gelijkgestemde bestuurders nodig die tegen elkaar zeggen: ‘ik kan jou helpen en jij kunt mij helpen.’ Zo ging dat bij NS en Eneco.“Je hebt hiervoor een paar gelijkgestemde bestuurders nodig die tegen elkaar zeggen: ‘ik kan jou helpen en jij kunt mij helpen’.”
Hebben reizigers eigenlijk iets gemerkt van deze overgang?
Wij proberen wel steeds te vertellen: ‘Iedere dag als u in de trein stapt, helpt u mee aan het klimaat en aan een schoner Nederland.’ Ik weet niet of iedereen dat zo ervaart. Dit soort dingen worden vaak al snel weer als vanzelfsprekend gezien. Persoonlijk ben ik er elke dag blij mee. De halve wereld komt nu bij ons vragen hoe we dit voor elkaar kregen. Daar ben ik heel erg trots op.Feiten en cijfers
- NS vervoert elke dag 600.000 mensen op 100% windstroom van Eneco.
- Dat zijn elke dag 1.200.000 treinreizen zonder CO₂ uitstoot.
- NS verbruikt jaarlijks 1.200.000.000 kWh windstroom van Eneco. Net zoveel als alle huishoudens in Amsterdam.
- Je rijdt 200 kilometer per trein op één uur van een draaiende windmolen.
Hartstikke goed, dat de treinen rijden op windenergie, maar wat kan NS nog meer doen?
Het is niet zo dat wij denken: ‘Prima, we rijden op windenergie dus nu zijn we voor de komende tijd weer klaar.’ Wij kopen voor miljoenen per jaar in bij allerlei leveranciers. We letten er steeds meer op of zij ook duurzaam zijn. Op stations en in treinen laten veel reizigers afval achter. We willen dat dit gescheiden wordt opgehaald. Op perrons en in treinen komen hiervoor gescheiden afvalbakjes. Ik vind dat spannend, want je leunt ook op het gedrag van de reizigers. Gaan ze meewerken? We hopen natuurlijk van wel. Ook kijken we naar ons gebouwenbeheer. Stoken we verantwoord? Kunnen we energie hergebruiken? Wat kunnen we nog meer met zonne-energie?Wat zijn uw doelen en dromen op de lange termijn?
NS neemt in Nederland heel veel oppervlakte in beslag. De spoorbanen zelf, maar ook het gebied van de stations. In Utrecht en Den Haag liggen al zonnepanelen op de daken. We zoeken uit of we dat op meer stations kunnen doen. Misschien kunnen we wel energie via het spoor terugwinnen. Stel je voor dat dit werkt, dat je een materiaal ontwikkelt dat duurzaam is, niet snel kapot gaat en wat je gewoon in de rails neerlegt.“Ik vind dat spannend, want je leunt ook op het gedrag van de reizigers. Gaan ze meewerken?”
NS is een staatsbedrijf. Wat vindt u dat de rol zou moeten zijn van de overheid in de duurzaamheidsbeweging?
Dat die ons helpt. De staat is aan de ene kant geïnteresseerd in onze opbrengsten, maar we hebben ook vaak hulp nodig. We hebben de overheid nodig om de harten en hoofden van onze reizigers te bereiken. Het streven naar deze brede maatschappelijke doelen, dat vind ik leuk aan werken voor een staatsbedrijf. Want natuurlijk moet het economisch goed gaan, maar je dient een groter maatschappelijk belang.Heeft de duurzame transitie economische voordelen?
Toen de milieubeweging in de jaren zeventig opkwam, dachten veel mensen dat die tegenover de economie stond, maar inmiddels weten ze dat duurzaam ondernemen ook gewoon heel leuk is. Het feit dat wij nu op windenergie rijden, creëert enorm veel vragen vanuit de hele wereld. Maleisië, Canada, noem maar op. Ik zeg: laten we er een exportproduct van maken!Het is dus ook een stimulans voor de werkgelegenheid?
Absoluut, kijk maar naar al die jonge mensen. Hoeveel nieuwe opleidingen zijn er wel niet uit de grond gesprongen op het gebied van duurzaamheid en innovatie?
