Geothermie
Eén van de duurzame bronnen voor Eneco Warmte is de bodem. Deze warmte heet geothermie of aardwarmte. Hiervoor pompen we warm water omhoog dat van nature in de bodem is opgeslagen. De warmte gebruiken we voor het verwarmen van woningen, gebouwen en industrie.Wat is geothermie of aardwarmte?
In de bodem zit warmte opgeslagen in grondwater en gesteente. Hoe dieper in de bodem, hoe warmer. Er zijn verschillende termen voor deze warmte: aardwarmte, bodemwarmte en geothermie. Aardwarmte staat voor alle warmte uit de bodem. Warmte uit de ondiepe ondergrond tot 500 meter heet bodemwarmte of ondiepe geothermie. Vanaf 500 meter diepte noemen we het geothermie. Komt het water uit een bron van meer dan 4 kilometer diep? Dan praten we over ultradiepe geothermie.
Technieken en toepassingen
Voor aardwarmte pompen we het warme water uit de bodem omhoog. Met warmtewisselaars wordt de warmte overgedragen aan (het water in) een warmtenet. Het afgekoelde water gaat vervolgen via een injectieput weer terug naar dezelfde aardlaag. Daar warmt de aarde het water opnieuw op.
Het warmtenet brengt de warmte naar woningen en andere aangesloten gebouwen. Met bodemwarmte (tot 500 meter) en geothermie (dieper dan 500 meter) verwarmen we woningen, gebouwen, kassen en lichte industrie. Ultradiepe geothermie (dieper dan 4 kilometer) levert warmte op van meer dan 130 graden Celsius en is geschikt voor de zware industrie. Deze techniek wordt in Nederland nog niet gebruikt.
In de ondiepe bodem kunnen we niet alleen warm, maar ook koud water oppompen. Zo kunnen we woningen en panden verwarmen én ook koelen. De technieken die we hiervoor gebruiken zijn een warmtekoudeopslag (WKO) en een bodemwarmtewisselaar.
Duurzaamheid
Warmte uit de aarde kunnen we duurzaam gebruiken. De warmte zelf is CO₂-vrij. Wel is er elektriciteit nodig voor het oppompen van de warmte uit de bodem. Als de geothermiebron gebruikt wordt in een warmtenet op een hogere temperatuur, is ook elektriciteit nodig om de temperatuur van de warmte te verhogen. Deze elektriciteit is nog niet helemaal duurzaam.Ook komt er gas mee naar boven bij het oppompen van het warme water uit de aarde. Dit ‘formatiegas’ is een mengsel van methaan, CO₂ en een beetje stikstof. Het formatiegas kan na aanpassing gebruikt worden in het bestaande gasnet of in een ketel om warmte te produceren. In beide gevallen komt er dan wel CO₂ bij vrij. Er wordt gewerkt aan technieken waarmee formatiegas in de grond blijft. Andere toekomstige technieken zijn het afvangen en opslaan van de CO₂ waarmee aardwarmte helemaal CO₂-vrij wordt.
Voor- en nadelen
Aardwarmte heeft veel voordelen. Het is warmte die er van nature al is en die we met de juiste technieken vrij duurzaam kunnen gebruiken, mits we een goede oplossing hebben voor het formatiegas. Bovendien is aardwarmte niet afhankelijk van de wind, de zon of seizoenen.Een van de nadelen bij (diepere) geothermie is dat het niet overal mogelijk is. Je hebt een geschikte locatie met veel ruimte nodig om te kunnen boren, ongeveer 1,5 voetbalveld. De bodem moet geschikt zijn om met relatief weinig pompenergie water uit de aarde op te pompen en terug te injecteren. Ook moet het water warm genoeg zijn. Vooraf wordt uitvoerig onderzoek gedaan, maar pas na een verkennende boring weet je of de bron groot en warm genoeg is. Bij bestaande warmtenetten heb je verder te maken met verschillen in temperatuur. Om de geowarmte te kunnen invoeden in bestaande warmtenetten, moet de temperatuur meestal verhoogd worden. Dit gebeurt met pompen die elektriciteit gebruiken. Omdat de elektriciteitsmix in Nederland nog niet volledig duurzaam is, komt hierbij CO₂ vrij.
Een nadeel van aardwarmte is dat de bron op den duur opraakt. Na enkele decennia koelt de ondergrond rondom de injectieput af en is de temperatuur van het water te laag. Dan is een nieuwe bron nodig om de aangesloten gebouwen te blijven verwarmen. Soms kan vanuit dezelfde locatie een nieuwe geobron worden geboord. Als dat niet mogelijk is, moeten we andere bronnen, zoals aquathermie, restwarmte of aftapwarmte inzetten.
+ Duurzaam
- Niet overal beschikbaar
- Formatiegas
- Tijdelijke bron
Eneco en aardwarmte
Eneco ziet veel potentie voor geothermie en werkt samen met gespecialiseerde partners aan het opsporen en ontwikkelen van nieuwe geobronnen.Bekijk onze projecten
Projecten waar Eneco samenwerkt aan warmte uit de aarde voor het verwarmen van woningen en gebouwen:
Aardwarmtecentrale van Haagse Aardwarmte
Eneco werkt nauw samen met Haagse Aardwarmte. De aardwarmtecentrale aan de Leyweg in Den Haag levert via Eneco's warmtenet warmte voor 2.000 woningen in Den Haag Zuidwest.
Onderzoek potentiële aardwarmte in regio Rotterdam
Eneco en Shell gaan samen het aardwarmtepotentieel in de regio Rotterdam in kaart brengen. Er zal onderzocht worden wat de mogelijkheden voor aardwarmte zijn in Capelle aan den IJssel, Rotterdam, Lansingerland, Krimpen aan den IJssel en Zuidplas.
Samenwerking Energy Cave initiatief
Als een van de partners heeft Eneco de intentieverklaring ondertekend voor samenwerking in Energy Cave, Rijswijk. Dit innovatieplatform voor geothermie biedt energie en kansen voor de toekomst.
