Zomergasprijzen nu ruim onder 40 €ct/m3

• Verschil tussen zomer- en winterprijzen neemt fors toe
• Olieprijs onderuit
• Wederom stevig negatieve EPEX-prijzen
• Hoge aanvoer uit LNG duwt gasvoorraden naar 60%
• Volop Noors onderhoud in mei

Onze laatste marktvisie verscheen op 20 april, dus we kijken deze week terug naar de marktontwikkelingen in de afgelopen twee weken. De lagere gasvraag dankzij de hogere temperaturen en het niet-aflatende LNG-aanbod leidde tot prijsdruk op de resterende zomercontracten (juni t/m september). Zowel bij gas als elektriciteit staat het contract voor Q3’23 ruim 10% lager dan twee weken terug. In de gasmarkt zit duidelijk meer risico ingeprijsd op Q1’24 dan op Q4’23, want Q4’23 staat inmiddels ruim 5 €ct/m3 lager dan Q1’24. De markt vertrouwt erop dat de rest van 2023 niet bijzonder krap gaat worden, maar bij een koude start van de winter wordt Q1’24 een stuk spannender. Het verschil tussen de daggasprijs en het wintercontract is opgelopen naar 15 €ct/m3, waardoor het voor de capaciteithouders op de bergingen steeds interessanter wordt om gas in de voorraden te stoppen. De gasprijs voor de leveringstijdvakken vanaf Q1’24 t/m 2027 is vrijwel onveranderd in de afgelopen twee weken.

Bij elektriciteit is het beeld net anders: het Q4’23-contract daalt procentueel nog was harder en de leveringstijdvakken vanaf Q1’24 t/m 2025 laten ook prijsdaling zien. Dit houdt vooral verband met de emissierechtenprijs, die bij het verschijnen van de vorige marktvisie nog op 92 €/ton stond. In de tussentijd zijn die prijzen omlaag gedoken naar 85 €/ton. Dinsdag was er een korte opleving naar 89 €/ton, maar woensdag kabbelde de EUA-prijs weer omlaag naar 85 €/ton. De opleving werd toegewezen aan een bericht vanuit de EU dat het zogenaamde ‘frontloaden’ van emissierechten pas in 2024 begint. Dit houdt in dat er in 2023 minder rechten beschikbaar zijn dan vooraf gedacht. De markt heeft dit bericht echter snel verteerd, getuige de prijsdalingen deze woensdag.

Doordat de elektriciteitsprijzen relatief harder gedaald zijn dan de gasprijzen, zijn ook de WKK spark spreads verslechterd voor zowel de komende kwartalen als de komende jaren. De warmtekosten voor Q3’23 zijn licht gedaald, terwijl ze voor Q4’23 en de kalenderjaren 2024 en 2025 procentueel flink gestegen zijn (15 tot 35% t.o.v. twee weken terug).

Steenkool en olie
De steenkoolprijs voor 2024 staat sinds 20 april tussen 130 en 140 $/ton. De havens van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen zijn met goede voorraden de winter uitgekomen en de huidige weersomstandigheden zorgen voor weinig koopinteresse. De hoge stroomproductie uit zon en wind drukken de kolencentrales regelmatig uit de markt. De centrales draaien daardoor op een laag pitje om vervolgens vooral in de avonduren weer op te toeren naar vollast.

De oliemarkt had verreweg de meest grillige week van alle commodities die we volgen in de marktvisie. Medio april stond de olieprijs nog op 85 $/vat nadat OPEC+ vrij onverwacht extra productiebeperkingen had aangekondigd. Deze week dreven tegenvallende economische cijfers uit China en (potentiële) renteverhogingen de prijs omlaag. Woensdagmiddag werd de 72 $/vat even aangetikt, een prijsniveau dat we sinds medio maart niet meer hebben gezien. De vraag is nu of OPEC+ de productie verder zal beperken om de prijs weer richting 80 $/vat te krijgen.

EPEX- en daggasprijzen
De daggemiddelde EPEX uurprijs beweegt al enkele weken rond 100 €/MWh. Op de vroege ochtend en vroege avond worden doorgaans de duurste uren genoteerd, die de laatste tijd tussen 120 en 160 €/MWh uitkomen. De grote invloed van zonproductie is duidelijk zichtbaar op de middaguren, waarbij de goedkoopste uren regelmatig onder 50 €/MWh duiken. Afgelopen zondag werden tussen 11.00 en 15.00 uur weer negatieve prijzen gezien, zelfs tot bijna -100 €/MWh. Er stond nauwelijks wind, dus de zonproductie in combinatie met de lage vraag waren gezamenlijk verantwoordelijk voor het kelderen van de prijzen. Het opgestelde vermogen van de zonne-installaties is tussen 2017 en 2022 gegroeid van 2,1 naar 14,3 GW en er komt dagelijks nog vermogen bij. Negatieve prijzen gaan dit jaar dus nog veel vaker voorkomen, zeker als de wind ook nog een beetje meedoet. De interconnectie met andere landen zorgt ervoor dat elektriciteitsoverschotten deels weggewerkt worden. Die grensverbindingen zijn echter beperkt en ze zijn ook niet altijd beschikbaar. Dat was op 19 april nog het geval, toen de EPEX uurprijzen zakten naar bijna -200 €/MWh.

De daggasprijs beweegt in lijn met de voorste maandcontracten op de termijnhandelsmarkt en wordt ook beïnvloed door zon en wind. Immers, bij veel zon en wind zijn alleen de conventionele ‘must run’ centrales nog nodig, waardoor de gasvraag daalt. Sinds 25 april staat de daggasprijs onder 40 €ct/m3 en deze donderdag stond er 36 €ct/m3 op de borden. Het verwarmingsseizoen lijkt nu toch echt wel afgelopen. Ook de vele LNG-aanlandingen duwen de daggasprijs omlaag.
 
LNG-nieuws en gasvoorraden
De Eemshaven-terminal is op dit moment voor 10% onbeschikbaar, maar de huidige verstoring is naar verwachting op vrijdag 5 mei verholpen. Er wordt in heel Noordwest-Europa volop LNG geïmporteerd, waarbij met name Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland vrijwel op 100% van de capaciteit opereren. De Franse stakingen zijn inmiddels afgelopen, hoewel er dreiging van nieuwe acties blijft. Dit lijken echter vooral eendaagse protesten te worden, waardoor de LNG-import minder verstoord wordt dan in maart en april het geval was.

De Europese gasprijzen staan nog steeds een fractie hoger dan de Aziatische gasprijzen, waardoor er het LNG tegen onze kusten blijft klotsen. Nederland mag de komende twee weken nog zeker negen gevulde tankers verwachten, hoofdzakelijk uit de VS. Frankrijk en Groot-Brittannië hebben het nog drukker, met respectievelijk veertien en achttien verwachte aankomsten.

De lagere gasvraag en de niet-aflatende stroom aan LNG-tankers geven de laatste dagen een flinke impuls aan de vulgraad van de gasvoorraden. Op Europees niveau is inmiddels de grens van 60% geslecht en Nederland staat al op 62%. In Frankrijk gaat het ook hard, want sinds het dieptepunt op 6 april is de vulgraad van 27,5 naar ruim 38% gegaan. De eerdere stakingen troffen de LNG-aanvoer en de gasbergingen, waardoor de vulling later startte dan in de rest van Europa. De protesten en corrosieproblemen zorgden er bovendien voor dat de kerncentrales in Q1’23 maar liefst 6,5 TWh (of ruim 7%) minder produceerden dan in Q1’22. Desondanks houdt EdF vast aan het productiedoel van 300 tot 330 TWh over heel 2023.

In Noorwegen gaat het onderhoud aan de gasvelden en -installaties in volle vaart door. De rest van de maand mei valt er bijna 100 miljoen m3 per dag aan productie weg, ongeveer een derde van de dagelijkse export naar Noordwest-Europa. In juli en augustus staan er weinig werkzaamheden gepland, dus als er dan nog steeds veel LNG richting Europa komt, gaat het vullen van de voorraden deze zomer nog rapper. Hoge temperaturen en slechte neerslagcijfers kunnen met name in Midden- en Zuid-Europa nog roet in het eten gooien, waardoor de koelingsvraag toeneemt en de productie uit de waterkrachtcentrales afneemt. 

Er wordt de komende dagen in Nederland geflirt met de 20-graden-grens, maar de lente wil nog niet echt doorbreken. Vanaf het weekend wordt vrijwel elke dag wel wat regen (en dus bewolking) verwacht. Dit gaat wel hand in hand met windkracht 4 op land en windkracht 5 à 6 aan de kust en op zee. Baseload elektriciteit voor levering dit weekend gaat momenteel voor 70 €/MWh over de toonbank en de werkdagen volgende week rond 100 €/MWh. Gas voor de komende week wordt momenteel tussen 36 en 37 €ct/m3 verhandeld. Zoals gezegd staan er volop LNG-aankomsten op stapel en geven de weersomstandigheden weinig aanleiding voor een hogere gasvraag. Geleidelijke verdere prijsdaling van termijnprijzen voor de komende maanden ligt voor de hand.