Volatiliteit gasmarkt neemt af

Samenvatting:

• Komende weken afname van groot deel Noors onderhoud
• Nederlandse gasvoorraad richting 80%
• Dieptepunt EPEX spotprijs

Sinds begin juni is de gasmarkt onzeker. Het Noorse onderhoudsseizoen is nog in volle gang en er zijn tevens een aantal ongeplande werkzaamheden bezig. In sommige gevallen duurt het onderhoud wat langer dan eerder gepland. Dinsdag werd bijvoorbeeld een verlenging gemeld voor het Troll veld (met twee dagen, tot 6 juli) en het Oseberg veld (met 6 dagen, tot 10 juli). Dit zorgde voor een flinke stijging van circa 1,5 €ct/m³ voor de contracten tot en met de winter van 2024/2025. De langere termijncontracten stegen met ongeveer 0,5 €ct/m³ beperkt mee.
Wat opvalt is dat de grootte van de prijsbeweging, maar ook de volatiliteit minder groot is dan enkele weken geleden. De markt lijkt daarmee wat rustiger te reageren op de nieuwsberichten. De kortetermijncontracten lieten over de afgelopen 14 dagen een prijsbeweging in een bandbreedte van 5 €ct/m³ zien. Maar gedurende een handelsdag is dat beperkt gebleven tot maximaal 2 €ct/m³.
Vergeleken met het prijsniveau van twee weken geleden zijn alle gastermijnen tot en met 2024 nagenoeg onveranderd. De verdere jaren noteren wel circa 1 €ct/m³ hoger.

Noorse aanvoer neemt langzaam maar zeker toe
De Noorse netbeheerder Gassco meldt dat de komende weken het einde in zicht komt van meerdere geplande en ongeplande werkzaamheden in Noorwegen. Dit zorgt er voor dat er een stuk meer gas beschikbaar zal komen. Twee weken geleden was er een totale vermindering van circa 150 miljoen m³ Noors gas per dag. Momenteel is daarvan circa 30 miljoen m³ per dag weer beschikbaar. Voor volgende week komt er volgens de huidige planning een vergelijkbaar volume bij. Dat zou de totale vermindering terugbrengen tot 90 miljoen m³ per dag. Hierdoor is de verwachting dat de prijs voor de maand juli minder volatiel zal zijn ten opzichte van juni. De volgende onderhoudsfase start echter per 1 augustus. Naar schatting zal er ruim 5 miljard m³ gas niet op de markt verschijnen.

Gasvoorraad Nederland
Tot 17 juli worden er 7 LNG schepen verwacht bij Nederlandse terminals. Dit komt overeen met het aantal dat afgelopen jaar werd verwacht rond deze tijd van het jaar. De Nederlandse gasvoorraad is momenteel voor bijna 79% gevuld. Dit percentage was in 2022 begin september pas behaald.
In Duitsland is de vulling nog steeds minder stabiel. Het tempo varieert van 0,1 tot 0,27% per dag. De totale voorraad in procenten is in Duitsland nog steeds iets hoger. Duitsland heeft momenteel een vulgraad van ruim 81%.

Weersverwachting
Na een zonnige maand met relatief weinig wind is de weersverwachting voor juli dat het 1-3 graden hoger blijft dan gemiddeld de seizoensnorm. De opwekking uit zonne-energie de komende weken is ook hoger dan de seizoensnorm, verwacht wordt dat dit 20% boven het gemiddelde zal liggen. Deze piek in het aandeel van zonne-energie zal de vraag naar gas drukken. Hierdoor kan Nederland haar gasvoorraden verder aanvullen voor de winterperiode.

Emissierechten, steenkool en elektriciteit
Bij de handel in emissierechten is sinds twee weken een prijsdaling waar te nemen. Op 20 juni handelde December 2022 voor circa 95 €/ton waar het momenteel handelt voor €87 €/ton. De volatiliteit is de afgelopen weken ook hier afgenomen. Waar begin juni dagelijkse verschillen werden genoteerd van ruim 5€/ton per dag is dit nu 1 €/ton per dag.

De stijging die vanaf begin dit juni zichtbaar is in bij steenkool lijkt door te zetten. Deze week is voor het eerst sinds maart dit jaar een prijs van boven de 120 $/ton zichtbaar voor het 2024 contract.
Dit werkt met name door bij de peak prijs bij elektriciteit. Vergeleken met twee weken geleden, noteert de peak-prijs voor jaar 2024 ruim 5 €/MWh hoger. Terwijl de baseload prijs voor dit jaar wel is gedaald. Dit terwijl voor 2025 de baseloadprijs wel is gestegen in de afgelopen weken.

Het weer heeft directe invloed op de EPEX en onbalansprijzen. De afgelopen dagen was er veel zon waardoor de prijs in pieklasturen (8-20u) gemiddeld 68,80 €/MWh was. Afgelopen zondag was een uitschieter. Hier was de gemiddelde EPEX spotprijs tijdens piekuren -207 €/MWh. Tussen 13 en 16u bedroeg de prijs zelfs -500 €/MWh. Zelfs de baseloadprijs was negatief (-89 €/MWh). De reden hiervoor was een lage vraag in combinatie met een groot aanbod van voornamelijk hernieuwbare stroom. Het grootste deel van deze stroom werd opgewekt via zonnepanelen. Zondag is over het algemeen de dag waar de minste vraag is naar stroom en met de lagere temperatuur van afgelopen weekend was de vraag voor koeling ook minder dan eerdere weekenden. De prijs van -500 €/MWh was een diepte record voor de Nederlands onbalansmarkt.
Deze -500 €/MWh is momenteel de laagst mogelijke uurprijs waarop op de spotmarkt ingeboden kan worden. Op het moment dat er binnen 30 dagen voor de tweede keer een uurprijs van -350 €/MWh of lager wordt behaald (namelijk 70% van de genoemde -500 €/MWh), zal deze ondergrens worden aangepast naar -600 €/MWh.

Een aantal keer schoot de onbalansprijs tot ruim 1200 €/MWh als gevolg van een tekort op de markt. TenneT is dan genoodzaakt om noodvermogen af te roepen op het net. Elke keer duurde dit maximaal 30 minuten. Gemiddeld genomen was de onbalansmarkt echter vrij stabiel. De prijs schommelde het grootste deel van de dag rond EPEX-niveau.

De afgelopen weken is de forse stijging in gasprijzen van begin juni iets afgezwakt. Gezien een groot deel van de eerste fase van het Noorse onderhoud de komende periode voltooid zal zijn, wordt ook een minder volatiele prijs verwacht inde komende weken. Daarnaast is het LNG aanbod voor Nederlandse terminals nog steeds op peil.

Voor komend weekend geeft de weersverwachting nog even een paar dagen een temperatuur van rond de 30 graden aan. Dit weekend verwacht de markt een gemiddelde spotprijs van nog geen 80 €/MWh. De periode daarna wordt het wat wisselvalliger weer. De markt schat voor de komende week dat de gemiddeld spotprijs rond de 100 €/MWh zal uitkomen. Aangezien er minder zon en wind verwacht wordt, zal de spreiding tussen de uren beperkt zijn.

We houden met dit marktnieuws het ritme van eens per twee weken aan tot aan eind augustus. Op 20 juli verschijnt het volgende marktnieuws.