Stijgende gasprijzen ondanks milde temperaturen

• Brand in Noors Sleipner-veld en verminderde windoutput zorgen voor opwaartse druk
• Naderende La Niña vergroot kans op koudere winter
• Duitsland geeft groen licht voor aanleg groot waterstofnetwerk
• Ook elektriciteitsprijzen en emissierechten stijgen in prijs

Afgelopen week zijn de termijnprijzen voor gas enigszins gestegen. Deze stijging was zichtbaar voor vrijwel alle contracten. Daarbij was de prijsstijging voor de frontmaanden groter dan voor de termijnen verder weg. Het Q1 2025-contract werd vorige week verhandeld voor 39,7 ect/m³ en noteert nu 40,9 ect/m³. Voor het Cal-2028 was de stijging slechts een tiende van een cent, namelijk van 25,3 naar 25,4 ect/m³.

Ondanks dat het relatief milde weer de opwaartse trend in eerste instantie nog beperkte, zorgde onder andere een verminderde output uit windenergie en ongeplande uitval in de Noorse productie toch voor een stijging. Het Sleipner-veld had te maken met een brand, waardoor de productie verminderde. Het is voorlopig nog onduidelijk wanneer alles hersteld is en de productiecapaciteit weer volledig benut kan worden. Men mikt nu op uiterlijk 28 oktober. Tevens houden de naderende Amerikaanse presidentsverkiezingen en de spanningen in het Midden-Oosten de druk op de gasprijzen hoog. 

Verder is er vorige week een signaal afgegeven dat er ongeveer 70% kans is dat La Niña zich de aankomende maanden zal voordoen. De vele orkanen van de afgelopen periode in het Pacifisch gebied zijn hier een voorbode van. La Niña kan leiden tot koudere winters dan gemiddeld op het noordelijk halfrond, doordat de zeewatertemperaturen kouder zijn dan gebruikelijk als gevolg van een sterkere passaatwind. Volgens de prognoses houdt La Niña aan tot februari/maart 2025. Voor Nederland betekent dit dat de kans op een koudere en drogere winter, zeker ten opzichte van afgelopen jaar, groter is. Wel wordt benoemd dat de intensiteit van La Niña waarschijnlijk relatief zwak zal zijn.

Lobby voor opschorten ‘dubbele heffing’ van energiebelasting
Onder andere LTO Nederland en Energie-Nederland willen dat de energie die wordt gebruikt bij de productie van groen gas wordt vrijgesteld van energiebelasting. Bij de levering van groen gas wordt immers al energiebelasting geheven en dus zou sprake zijn van een dubbele heffing. De brancheverenigingen dragen als reden aan dat de energie die nodig is voor groenewaterstofproductie via elektrolyse wel al vrijgesteld is van energiebelasting. Dit suggereert een oneerlijke behandeling van productie van groene moleculen voor het energiesysteem. Indien deze lobby slaagt, zou het een licht dempende werking kunnen hebben op de prijs voor afnemers van groen gas.

Europese gasvoorraden
Afgelopen weekend was voor het eerst in zo’n twee weken dat er netto weer meer in het Nederlands opslagsysteem werd geïnjecteerd dan onttrokken. In totaal werd er iets minder dan 16 miljoen kubieke meter geïnjecteerd. Momenteel zijn de Nederlandse voorraden voor 91% gevuld, iets minder dan vorige week. Duitsland heeft de voorraden voor bijna 98% gevuld, tegenover een gemiddelde vulgraad van 95% in heel Europa.

Daar komt bij dat de vraag naar gas in Azië hoog blijft. De afgelopen twee jaar zijn de Aziatische landen aangemoedigd om hun binnenlandse gasproductie opnieuw te bekijken en zijn ze bovendien alternatieven gaan overwegen. De afhankelijkheid van LNG wordt steeds groter om aan de toenemende vraag naar energie te voldoen. Ook wordt in de late jaren 2020 verwacht dat met name de regio Zuidoost-Azië een netto-importeur van gas zal worden, wat een blijvende uitdaging vormt voor energiezekerheid en prijsstabiliteit. Op dit moment lijkt de spread tussen Azië en Europa echter nog steeds klein, ondanks een relatief lage vraag naar gas in Europa. Hierdoor blijven Europa en Azië sterk met elkaar concurreren om LNG.

Duitsland geeft goedkeuring voor aanleg waterstofnetwerk
Onze oosterburen maken de stap naar een geavanceerd waterstofnetwerk ter waarde van 19 miljard euro. Een klein deel hiervan wordt gesubsidieerd door Europa, het grootste deel komt uit de Duitse staatskas. Ook een toekomstig Nederland waterstofnetwerk moet hieraan gekoppeld worden. Het netwerk moet over acht jaar operationeel zijn en diverse industriegebieden met elkaar verbinden. In totaal betreft het netwerk 9000 kilometer, waarvan 60% hergebruikte gasleidingen zijn. De overige 40% wordt nieuw aangelegd. Hiermee tracht Duitsland de klimaatambities te halen: in 2045 wil het klimaatneutraal zijn. Door deze transitie kan waterstof op den duur gas en kolen vervangen. Waar normaalgesproken hoge kosten de transitie naar waterstof parten speelt, gaat de Duitse regering de industrie op financieel gebied steunen om op die manier de vraag naar waterstof te verveelvoudigen. 

Sinds enkele dagen stijgen ook de prijzen voor de emissierechten. Na een periode van relatief lage prijzen bevindt de prijs voor het Dec 2024-contract zich nu boven de 66 euro/ton, terwijl deze enkele dagen geleden nog rond de 62 euro/ton schommelde. Deze stijging, in combinatie met de stijgende gasprijzen, hebben ook voor een stijging in de elektriciteitsprijzen gezorgd.

Inmiddels is bekend dat steeds meer elektriciteit wordt opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Daarbij was het aandeel van wind mondiaal altijd groter dan dat van zon. In 2010 was de hoeveelheid opgewekte windenergie zelfs tien maal hoger dan de hoeveelheid opgewekte zonne-energie. Inmiddels bewegen we langzaam de andere kant op. In 2025 wordt verwacht dat het aandeel uit zon groter is dan uit wind en vanaf dat moment zal dat verschil alleen maar groter worden. 

Aankomend weekend verschuift de klok van zomertijd naar wintertijd. Dit betekent dat er zondag 25 uren in de dag zitten. Verder zijn de weersverwachtingen voor aankomende week redelijk gunstig. De gemiddelde temperatuur ligt boven het seizoensgemiddelde, wat de vraag naar gas om te verwarmen in Nederland laag zal houden. Daar komt bij dat er tot half november nog drie LNG-schepen worden verwacht in de Nederlandse terminals. De verwachting is dat dit redelijk zal voldoen aan de vraag, waardoor het vrijwel niet nodig zal zijn om gas uit opslaglocaties te onttrekken.