Noors onderhoud in volle gang

• Afgelopen dagen een dalende trend in gasprijzen 
• Nederlandse vulgraad gasvoorraden passeert de 90%
• Handelscontracten voor emissierechten laten daling zien
• Hoge EPEX-prijzen door export naar Duitsland
  
   

De afgelopen twee weken was er eerst een stijgende trend zichtbaar in de termijnprijzen voor gas. De laatste dagen lijkt er echter een evenwicht te ontstaan in het Nederlands gasnet door het aanmeren van verscheidene LNG-schepen. Bovendien zijn de prijzen van de handelscontracten voor emissierechten gedaald. Dit zorgde voor een dalende trend in de gasprijzen. Dit geldt met name voor de kortetermijncontracten. Zo handelde het Q1 2025-contract eind augustus rond 41,3 ect/m³, terwijl de prijs momenteel op 38,6 ect/m³ ligt. Voor de verdere contracten zijn de prijsbewegingen ook waarneembaar, maar zijn de verschillen minder groot.

Ook de vulgraad van de gasvoorraden heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met de daling van de gasprijzen. Daar komt bij dat de totale vraag naar gas in heel Europa over de maand augustus historisch laag was en duidelijk onder het gemiddelde van de afgelopen vijf jaren lag.

Verder kwam afgelopen week in het nieuws dat de VS de komende vier jaar de exportcapaciteit wil verdubbelen. De VS is momenteel al de grootste LNG-exporteur ter wereld. De meeste LNG-schepen hiervan gaan naar Azië, waar het onder andere het gebruik van kolen zal vervangen. Er zal ook een deel naar Europa gaan als (definitieve) vervanging van Russisch gas.

Gasvoorraden en Noors onderhoud

De vulgraad van Nederland heeft afgelopen week de kritieke grens van 90% gepasseerd, zo’n twee maanden voordat de afgesproken deadline is verstreken. Sindsdien heeft Nederland de vaart waarmee het de voorraden verder vult licht verminderd. Op enkele landen na heeft vrijwel ieder Europees land een vulgraad van meer dan 90%. De vulgraad van Duitsland ligt momenteel op zo’n 95%, tegenover een Europees gemiddelde van bijna 93%.

Inmiddels is het Noors onderhoud aan het gasnetwerk volop bezig en is de exportcapaciteit van het land beperkt. Deze week zijn er zelfs meerdere dagen waarop de export met 237 miljoen m³ per dag afneemt, op een totale exportcapaciteit van 350 miljoen m³ per dag. Uit de onderhoudsplanning van Gassco blijkt dat het onderhoud de komende weken intensief blijft, waarbij komend weekend de piek wordt verwacht. Hierna komt er geleidelijk weer steeds meer capaciteit van het gasnetwerk van het land beschikbaar. De invloed op de gasprijzen zal gering zijn, indien alles verloopt zoals verwacht. 

De elektriciteitsmarkt wordt met name bepaald door de ontwikkelingen in de prijzen van gas en de CO₂-emissierechten. Door de daling in deze prijzen was ook een daling in de termijnprijzen van elektriciteit waarneembaar. Zo is het oktober 2024-contract voor elektriciteit gedaald van 92,3 €/MWh (21 augustus) naar 84 €/MWh (4 september). Het Q1 2025-contract wordt nu verhandeld voor 98,4 €/MWh, tegenover 103,80 €/MWh twee weken geleden.

Voor de emissierechten geldt dat er de afgelopen twee weken een dalende handelsbeweging is ingezet. Het toonaangevende december 2024-contract werd twee weken geleden verhandeld voor 72 €/ton en noteert momenteel zo’n 67 €/ton.

EPEX en spotmarkt
De EPEX-prijzen werden met name beïnvloed door de hoeveelheid aanbod uit zonne- en windenergie. Over heel augustus produceerde Nederland gemiddeld voor 5 uur en 20 minuten per dag meer zonne- en windenergie dan dat er in Nederland vraag naar elektriciteit was. Hierdoor waren er een aantal dagen met negatieve uren. Inmiddels zijn we de grens van 400 negatieve EPEX-uren over heel 2024 al gepasseerd.

Daar staat tegenover dat de prijzen de afgelopen dagen juist relatief hoog lagen. Deze week was er een dag waarop de stroom in de DA-groothandel gemiddeld ruim 130 €/MWh was. Een vermoedelijke oorzaak is het tekort aan energie uit zonne- en windenergie in Duitsland. Daar was de prijs voor de desbetreffende dag namelijk 20% hoger dan in Nederland. Nederland heeft die dag dus veel stroom naar Duitsland geëxporteerd, wat ook in ons land leidde tot hogere prijzen.

Voor september wordt verwacht dat de vraag naar gas zal toenemen, terwijl het aanbod vanuit Noorwegen door de onderhoudswerkzaamheden beperkt is. Met name in de eerste helft van september lijkt dit de gasprijzen iets op te drijven, doordat het onderhoud in Noorwegen dan piekt. Indien het onderhoud anders loopt dan gepland, kan dit ook invloed hebben op de gasprijzen. Daarnaast worden er komende anderhalve week nog vier schepen verwacht bij de Nederlands LNG-terminals, waarvan ook nog een deel naar Duitsland zal gaan.

De hogere vraag, het onderhoud in Noorwegen en het mogelijk aanmeren van een aantal LNG-schepen lijken de belangrijkste factoren voor de prijsbepaling van gas voor aankomende week. Ook eventuele ontwikkelingen in de heersende geopolitieke spanningen kunnen echter druk uitoefenen op de gasprijzen.