Weekvisie
Hoogste gemiddelde EPEX sinds januari 2023
7 november 2024 door Redactie EnecoSamenvatting
- Nederlandse gasvraag boven gemiddelde 2023
- Tropische storm Rafael nadert VS
- OPEC+ stelt productieverhoging december uit
- EPEX woensdagavond boven 550 euro/MWh
Marktontwikkelingen gasmarkt
In de afgelopen twee weken hebben de gasprijzen zowel een stijging als een daling laten zien. De daling begon begin vorige week en bleef tot vrijdag aanhouden. Vervolgens stegen de gasprijzen, mede door een verhoogde gasvraag en geopolitieke onzekerheden.De prijsbewegingen waren, zoals gebruikelijk, groter voor de frontmaanden dan voor de verder gelegen termijnen. Zo werd het Q1-2025 contract twee weken geleden verhandeld voor circa 40 ect/m3, terwijl dit contract nu rond de 39 ect/m3 noteert.
De Nederlandse gasvraag bedroeg tussen 29 oktober en 4 november gemiddeld 80 miljoen m3 per dag. Dit is hoger dan het gemiddelde van 73 miljoen m3 per dag in dezelfde periode van vorig jaar. Naast een hoger verbruik is de windproductie voor de rest van deze week met 100MW verlaagd naar 0,9 GW, wat resulteert in een toenemend verbruik door energiecentrales.
Het Amerikaanse National Hurricane Center (NHC) heeft op 5 november een tropische depressie in het noordwesten van het Caribisch gebied opgewaardeerd tot de tropische storm Rafael. De storm kan tegen het einde van de week richting de Amerikaanse Golfkust van Louisiana bewegen, nabij de Plaquemines LNG-faciliteit.
Europese gasvoorraden
De Europese gasvoorraden zijn momenteel voor circa 95% gevuld. De vulgraad in Nederland is in de afgelopen twee weken licht gedaald naar 87%. Hieruit blijkt dat de Nederlandse gasvoorraad de afgelopen week wederom verder is gedaald. Er worden voor 29 november nog zes LNG schepen verwacht aan te meren op de Nederlandse terminals.
Eerder deze week zorgde een ongeplande storing bij het Noorse Visund-gasveld voor een tijdelijke vermindering van de exportcapaciteit. Deze storing is inmiddels verholpen. De Noorse gasleveringen aan Europa blijven stabiel rond 335 miljoen m3 per dag, nu geplande en ongeplande werkzaamheden afnamen.
Emissierechten en olie
De opwaartse trend in emissierechtenprijzen, die twee weken geleden begon, is sinds begin vorige week afgezwakt. Het toonaangevende contract voor december 2024 handelde twee weken geleden nog rond de 67 euro/ton, maar staat momenteel op ongeveer 63 euro/ton. Deze prijsdaling, in combinatie met de ontwikkelingen op de gasmarkt, heeft bijgedragen aan een verlaging van de elektriciteitsprijzen.
De olieprijzen zijn deze week gestegen, wat mede te danken is aan een aantal factoren die de markten beïnvloeden. Een van de oorzaken is de naderende storm Rafael, die naar verwachting de Amerikaanse olieproductie in de Golf van Mexico zal verminderen. Bovendien is de Amerikaanse dollar verzwakt, wat doorgaans de olieprijzen ondersteunt, gezien olie dan goedkoper wordt voor andere landen. Daarnaast zijn de spanningen in het Midden-Oosten opgelopen, wat bijdraagt aan de onzekerheid op de oliemarkten. In aanvulling hierop heeft het oliekartel OPEC+ aangekondigd de geplande productieverhoging uit te stellen. OPEC+, dat eerder zijn productie aanzienlijk had verlaagd om de olieprijzen te ondersteunen, heeft besloten de productieverhoging die voor december gepland stond, met een maand uit te stellen.
Tegelijkertijd is de vraag naar olie in China met ongeveer 7% gedaald ten opzichte van een jaar eerder. China, de grootste olie-importeur ter wereld, kampt al enige tijd met een zwakke economie, wat heeft geleid tot een lagere vraag naar diesel, met name in de bouwsector.
Prijsontwikkelingen elektriciteit
Sinds deze week zijn er meerdere avonden met aanzienlijke stijgingen in de EPEX-prijzen aan het begin van de avond. Op woensdagavond bereikten de prijzen een piek van 550 euro/MWh. De gemiddelde gasprijs voor woensdag kwam uit op 182 euro/MWh, wat het hoogste niveau is sinds januari 2023.Tijdens deze periode exporteerde Nederland voornamelijk stroom naar Duitsland, waar de elektriciteitsprijzen nog hoger waren. “Dunkelflaute” staat voor dagen met te weinig zon en wind en zorgde voor elektriciteitsprijzen van meer dan 800 euro/MWh in Duitsland. Naast het importeren van 14 GW heeft Duitsland tevens oude oliecentrales aangezet om voldoende stroom te produceren.
Een andere belangrijke oorzaak van deze extreem hoge elektriciteitsprijzen is de verminderde beschikbaarheid van kolencapaciteit. Van de totaal 4000MW aan kolencapaciteit in Nederland is momenteel “slechts” 3000MW operationeel. Een steeds groter deel van de elektriciteitsproductie wordt opgewekt uit hernieuwbare bronnen. In 2015 was dit aandeel circa 15%, momenteel is dit aandeel circa 52%. Het grootste deel van de hernieuwbare energie wordt nog steeds opgewerkt uit windenergie, ondanks het relatief lage aanbod van wind. Gisteren, woensdag 6 november, was de elektriciteitsproductie uit zon en windenergie echter slechts 4% van de totale Nederlandse stroomvraag.
Vooruitblik
De temperatuur in Noordwest-Europa zal de komende twee weken rond het seizoengemiddelde liggen, wat de vraag naar verwarming beperkt. Daarnaast is windenergieproductie in Nederland met 2,7 GW onder het seizoengemiddelde, wat zorgt voor meer gasgestookte productie.De recente verkiezing van Trump in de Verenigde Staten kan mogelijk leiden tot nieuwe LNG-exportvergunningen, wat op termijn meer LNG naar Europa kan sturen. Ook zouden er mogelijke geopolitieke verschuivingen kunnen komen.
