Gasmarkt blijft gespannen reageren op ongeplande verstoringen

• Termijnprijzen gas stabiel en elektriciteit licht dalend
• Vulling Europese gasvoorraden vordert gestaag  
• EUA-prijs nog in stijgende trend, maar deze lijkt te verzwakken
• Hogere Duitse LNG import door uitbreiding capaciteit
  
   

Op de termijnmarkten voor gas en elektriciteit zijn de afgelopen weken beperkte prijsbewegingen geweest. Vergeleken met de prijzen aan het begin van deze maand zijn er dan ook maar kleine prijsverschillen waarneembaar. Zoals gewoonlijk vertonen de noteringen voor de korte termijn nog de grootste volatiliteit van soms wel 2 €ct/m³ gedurende een handelsdag.

De gascontracten voor de komende winterperiode lieten in de handelsweek van 3 tot 7 juni per saldo een prijsdaling zien van circa 3 €ct/m³. Het juli-2024 contract daalde toen gestaag van 36 naar 32,5 €ct/m³. Het Q1-2025 contract daalde van 40 naar 37 €ct/m³.

Deze daling werd in die week vooral veroorzaakt doordat een fors deel van het Noorse onderhoud aan het gassysteem ten einde liep. Met name bij de grote velden Troll en Kolsness. En de Noorse gas export weer bijna verdubbelde tot ruim boven de 300 miljoen m³ per dag.

Ondanks dat het prijsverschil tussen de frontmaanden en de aanstaande wintercontracten is afgenomen tot circa 4 €ct/m³, is de vulgraad van de gasvoorraden iets toegenomen. In Nederland betreft dat bijna tweederde vulling. Voor heel Europa is dat gemiddeld ruim 72%.

Prijsbewegingen vooral door ongeplande gebeurtenissen
Sindsdien staat het geplande onderhoud op een laag pitje en reageert de gasprijs vooral op berichten van ongeplande verstoringen. In de afgelopen week was dat namelijk een aantal keren het geval bij een aantal kleinere velden. De impact op de gasexport was echter beperkt tot een verminderde aanvoer van circa 20-30 miljoen m³ per dag. Door problemen bij het Visund veld kwam er afgelopen maandag bijvoorbeeld een derde minder Noors gas naar Nederland. Wat neerkwam op 37 miljoen m³ tegen 55 miljoen m³ een dag eerder.

In de afgelopen handelsweek was over de hele linie wel een opwaartse prijscorrectie waarneembaar. Vergeleken met twee weken geleden noteren de korte termijnprijzen per saldo licht hoger. Dit werd mede veroorzaakt door het bericht vanuit Australië dat Chevron de LNG productie bij de Wheatstone LNG-faciliteit heeft opgeschort. De duur hiervan is op dit moment onbekend. Maar als dit langere tijd aanhoudt, kan dit een verder prijsopdrijvend effect hebben. Vorig jaar bedroeg het aandeel van deze locatie ongeveer 2% van de wereldwijde LNG productie. Want hoewel de afnemers van deze LNG vooral in Azië liggen, zal dat inhouden dat er deze afnemers meer met Europa moeten gaan concurreren.

Zoals aangegeven, zit de prijsbeweging voornamelijk op de korte termijn. Hoe verder de termijnen in de toekomst, hoe kleiner de prijsbewegingen zijn. Zo is het 2026-jaarcontract ongeveer een halve cent lager dan bij het verschijnen van het vorige marktnieuws van twee weken geleden. Het 2027-jaarcontract is zelfs nagenoeg gelijk gebleven.

Termijnprijzen elektriciteit lager door daling EUA-prijs
De prijsvorming bij elektriciteit is over het algemeen indirect van aard. Zolang er geen gebeurtenissen plaatsvinden die de elektriciteitsproductie direct beïnvloeden, volgen de termijnprijzen veelal andere markten. En dan met name die van gas en emissierechten. Opvallend is dat de termijnprijzen van elektriciteit in de afgelopen twee weken per saldo over de hele linie wel lager staan.

Het juli-2024 contract is sinds 3 juni gedaald van ruim 78 tot minder dan 70 €/MWh. Hoe verder de termijn in de toekomst, hoe kleiner de daling is. Ook het 2026-jaarcontract staat met net 80,5 €/MWh bijna twee euro lager dan aan het begin van de maand.

De markt die een vergelijkbare neerwaartse beweging heeft gemaakt, is die van emissierechten. Het leidende December-2024 contract daalde sinds het begin van deze maand gestaag van 75 naar 70€/ton. Dit was de laagste verhandelde prijs op woensdag 12 juni bij de start van de handelsdag. De volatiliteit op de dag is ook hier regelmatig vrij groot. Afgelopen woensdag steeg het vanaf de 70 toch weer tot bijna 72 €/ton, om richting het einde van de dag weer terug omlaag te duiken. Vooralsnog biedt de €70 steun aan de prijs.

Ondanks de recente prijsdaling bij EUA’s is de stijgende trend op de middellange termijn (vanaf eind februari) nog steeds intact. Pas onder de 69 €/ton is sprake van een afzwakking van de prijs. Dat was de laagste prijs die ongeveer een maand geleden werd bereikt. Een daling hieronder zal verdere neerwaartse ruimte geven. En daarmee dus ook voor de termijnprijzen van elektriciteit.

Vooral voor het komende weekend is de verwachting dat de spotprijs flink zal wegzakken. De markt schat in dat de gemiddelde EPEX-prijs rond de 15 tot 20 €/MWh zal uitkomen. Dat komt doordat er veel meer wind wordt verwacht, oplopend tot 5 Beaufort op land. 
Ook de licht oplopende temperatuur kan wat verlichting geven op de gasprijs voor de korte termijn. Ook gezien het geplande onderhoud aan het Noorse gassysteem tot de laatste week van augustus op een laag pitje staat. Daardoor gaat de dagelijkse geplande export weer omhoog naar  circa 350 miljoen m³ per dag. 

De gasmarkt blijft echter een gespannen markt, met volatiele handelssessies tot gevolg. Want op elk bericht van ongeplande verstoringen reageert de gasmarkt direct met een prijsstijging. De onzekerheid omtrent de duur van de problemen bij de Australische Wheatstone faciliteit heeft daar nog een schepje bovenop gedaan.
Het aantal LNG schepen dat de Nederlandse terminals als eindbestemming heeft is iets lager in vergelijking met dezelfde periode een jaar geleden. De komende dagen worden namelijk drie schepen verwacht.

Door de recente uitbreiding van de LNG capaciteit in Duitsland is de vloeibare gas-import daar wel toegenomen. Het afgelopen jaar was het gemiddelde aandeel LNG in de totale Duitse import circa 10%. In de afgelopen weken is dat opgelopen tot bijna 15%, wat overeenkomt met 30 miljoen m³. Dat is inmiddels evenveel als de import vanuit Belgie en Nederland. Maar nog altijd ruim drie keer zo weinig als het gas vanuit Noorwegen.
Later deze zomer is bij Wilhelmshaven en Mukran nog capaciteitsuitbreiding gepland. De verwachting is dat hierdoor de competitie voor LNG binnen Europa ook zal toe kunnen nemen.