Einde groot Noors onderhoud in zicht

• Stijging Aziatische LNG-premie
• Mogelijk warme start van het vierde kwartaal
• Piek Noors onderhoud deze week ten einde
• Daling prijs CO₂-emissierechten
  
   

De bovenstaande tabel suggereert dat de gasprijzen in de afgelopen week relatief stabiel zijn gebleven. Echter, tot en met maandag was er in eerste instantie een daling zichtbaar. Deze daling was met name zichtbaar bij contracten tot en met 2026. Zo werd het contract voor Q1 2025 vorige week verhandeld voor ongeveer 38 €ct/m³, terwijl deze afgelopen maandag rond de 36,5 €ct/m³ handelde. Vanaf dinsdag is er echter weer een lichte stijging waarneembaar bij deze contracten. De contracten voor 2027 en verder vertonen, vergelijkbaar met de afgelopen weken, beperkte prijsschommelingen.

Daarnaast begint de Aziatische LNG-premie ten opzichte van Europa in september weer te stijgen, nadat deze in augustus was afgenomen. Deze ontwikkeling is mede te wijten aan de grote onderhoudswerkzaamheden in Noorwegen. Handelaren verwachten dat deze premie waarschijnlijk verder zal stijgen, vooral omdat Aziatische handelaren zich voorbereiden op de winterleveringen.

De weersverwachting voor oktober duidt op warmer weer in Europa, wat een stijging van de verwachtingsvraag in het vroege vierde kwartaal van dit jaar zou kunnen voorkomen. Als de weersomstandigheden stabiel blijven, is het mogelijk dat de gasprijzen in Europa opnieuw zullen dalen. Begin 2025 wordt een vermindering van de Russische leveringen verwacht. Dit komt omdat het contract voor gastransport door Oekraïne naar Oost-Europa eind dit jaar afloopt. De verwachting is dat dit niet meer wordt verlengd, wat de vraag naar LNG in Europa wederom kan verhogen.

Gasvoorraad en Noors onderhoud
De Europese gasvoorraden zijn momenteel voor meer dan 93 procent gevuld. Duitsland loopt iets voor op het Europese niveau met een vulgraad van 95 procent, terwijl Nederland een vulgraad van 91 procent heeft. Afgelopen week is de Nederlandse vulgraad nauwelijks gestegen. Zo nu en dan wordt er zelfs gas uit de Nederlandse gasvoorraad onttrokken. Experts anticiperen op een stijging van de Nederlands vulgraad na het geplande onderhoud in Noorwegen, dat naar verwachting tegen het einde van september zal zijn afgerond.

De meeste onderhoudswerkzaamheden in Noorwegen zullen vanaf volgende week zijn voltooid. Echter, tot oktober wordt er nog een vermindering van de exportcapaciteit van ongeveer 40 miljoen m³ per dag verwacht. Tot en met 20 september zijn er ongeplande werkzaamheden aan het Oseberg-gasveld in Noorwegen. Tot op heden heeft deze situatie weinig impact gehad op de gasprijzen, gezien een aanzienlijk deel van geplande werkzaamheden bijna is afgerond.

De prijsontwikkelingen op de termijnmarkten voor elektriciteit worden met name beïnvloed door de verandering in de gasprijzen en de markt voor CO2-emissierechten. Zoals in de bovenstaande tabel is weergegeven, is er een daling zichtbaar in de elektriciteitsprijzen over alle termijnen. Deze prijsdaling kan voornamelijk worden toegeschreven aan een afname van de waarde van het toonaangevende december 2024-contract voor CO₂-emissierechten. Waar dit contract vorige week nog handelde tegen een prijs van circa 66,5 €/ton, ligt de huidige handelswaarde net onder de 64 €/ton. Deze daling heeft direct impact gehad aan de lagere elektriciteitsprijzen op de termijnmarkten.

De EPEX-spotprijzen volgden de afgelopen week een vergelijkbaar patroon als in de voorgaande weken. De hoogste uurprijzen werden waargenomen in de ochtend- en avonduren, terwijl de prijzen in de middag fors konden dalen, waar af en toe negatieve EPEX-prijzen zichtbaar waren. Deze lage prijzen werden voornamelijk veroorzaakt door een hoge productie van zonne- en/of windenergie tijdens de middaguren.

CO₂-uitstoot glastuinbouw 
Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) lag de CO₂-uitstoot van de glastuinbouw in 2022 met ongeveer 4,5 megaton onder het afgesproken plafond van 5,6 megaton per jaar, wat resulteerde in geen extra heffingen voor de sector. Deze situatie was voornamelijk te danken aan de energiecrisis, die ertoe leidde dat sommige tuinders hun kassen leeg hielden. De sector kan de bespaarde 1,1 megaton aan CO₂ gebruiken als extra ruimte in de jaren 2023 of 2024.

Na 2024 zal het huidige systeem worden gewijzigd. Er zal een directe heffing per verbruikte kubieke meter gas worden geïntroduceerd, wat tuinders zal aanmoedigen om duurzamer te opereren. De glastuinbouw heeft als doel om in 2040 klimaatneutraal te zijn, met een tussenliggende doelstelling van maximaal 4,3 megaton CO₂-uitstoot in 2030.

Experts wijzen op de positieve impact van de crisis op de verduurzaming van de sector, hoewel definitieve gegevens over 2023 noodzakelijk zijn om de besparingen nauwkeuriger te kunnen analyseren. Investeringen in energie-efficiënte, zoals ledverlichting en aardwarmte, zijn toegenomen, wat wijst op een structureer lager energieverbruik in de sector.

Vanaf eind deze week is een groot deel van het geplande Noors onderhoud voltooid. Vandaag, 19 september, is de piek van de offline capaciteit in Noorwegen, ruim 191 miljoen m³. Deze piek heeft nog weinig prijsimpact gehad gezien het einde van het Noors onderhoud in zicht is. Zoals er geen extra vertragingen of verstoringen optreden tijdens dit proces kan de neerwaartse prijsdruk op de gasprijzen aanhouden.

Momenteel ligt de temperatuur tot 3 graden boven het gemiddelde van deze tijd van het jaar. Eerder deze week is bekend geworden dat de start van het vierde kwartaal dit jaar mogelijk warmer zal worden dan gemiddeld. Deze berichten kunnen zorgen voor een lichte daling van de gasprijzen. Dit terwijl op 1 oktober het nieuwe ‘gasjaar’ start, wat normaliter een volatiele periode is voor de gasprijzen.

Voor 1 oktober worden er nog vijf LNG schepen verwacht op de Nederlandse terminals.