Dalende gas- en elektriciteitsprijzen, hoe ver gaat dit door?

• Vrijwel alle prijzen gedaald, behalve de gasprijzen voor 2024 en 2025
• Vraag/aanbod balans gas nog steeds gunstig ondanks grootschalig Noors onderhoud
• Zowel bij gas als elektriciteit geven prijsverhoudingen met andere landen een beperking op verdere daalpotentie
• Zeer lage spotprijzen voor elektriciteit komend weekend

Het weer met veel wind en zon had de afgelopen week zoals verwacht een prijsdrukkend effect op de kortetermijngasprijzen. De daggasprijs en de prijs voor levering in juni daalde met bijna 2 €ct/m3, Ook de daaropvolgende maanden daalden met ongeveer hetzelfde tempo.
We zien van dag tot dag wat tegengestelde bewegingen, doordat de markt nog onzeker is over de vraag-aanbodsituatie op de wat langere termijn. Dat zien we bijvoorbeeld terug in de prijzen voor winter23 en winter24. Die daalden vorige week ineens fors, waarop de markt nu bedacht dat dit wellicht teveel was. De prijs voor deze tijdvakken bleef afgelopen week vrijwel onveranderd.
Terwijl de prijzen voor 2024 en 2025 deze week vrijwel gelijk blijven, daalden 2026 en 2027 juist met bijna 2 €ct/m3. Dat lijkt een correctie op de gelijkblijvende prijs in de week ervoor. De prijzen voor deze periode gaan nu weer richting het laagste niveau van februari jongstleden.
 
De actuele vraag/aanbodsituatie blijft nog steeds prima in balans. Er komt veel LNG aan in heel Europa. Ook voor de komende 2 weken worden veel schepen verwacht: 9 in de UK, 4 in Zeebrugge en 8-10 in Nederland. Het Noorse onderhoud gaat naar zijn hoogtepunt toe wat rond dit weekend zal zijn. Ook waren er deze week wederom onverwachte verstoringen. Verminderde aanvoer is ca 160 miljoen m3 per dag. Toch hebben de bergingen hun vultempo niet hoeven verlagen afgelopen week: in Nederland en Duitsland +2,2% naar 67% resp 73%. Een belangrijke factor is dat de gasvraag nog steeds aanzienlijk lager ligt dan het meerjarig gemiddelde: afgelopen weken gemiddeld ca 63 miljoen m3 per dag in Nederland daar waar het gemiddelde 2019-2021 90 miljoen m3 per dag was.

Steenkool en emissierechten omlaag, olie omhoog
De dalende trend van de steenkoolprijs zette afgelopen week door. Na een kleine rebound in de tweede helft van vorige week zagen we gisteren voor het eerst een prijs richting 102 $/ton voor jaarblok 2024.
De olieprijs is juist omhoog. De juli-prijs zat in een bandbreedte van 74-77 $/vat, maar beweegt nu richting 78,5 $/vat. De oorzaak hiervan is dat Saoedi-Arabië gewaarschuwd heeft voor verdere productiebeperkingen. Dit zou dan op de OPEC+ bijeenkomst van 4 juni besloten kunnen worden. Daarnaast daalden de Amerikaanse olievoorraden deze week harder dan verwacht.
De prijs van emissierechten is gedaald. Het Dec-23 contract hikte eind vorige week tegen de 90 €/ton aan, maar beweegt nu rond 85 €/ton.
 
De combinatie van dalende steenkool- en EUA-prijzen veroorzaakt dalende OTC elektriciteitsprijzen voor alle tijdvakken. Voor de WKK sparkspread 2024 en 2025 betekent dit slecht nieuws, deze is gedaald door de combinatie met gelijkblijvende gasprijzen. Voor de verdere jaren (2026 en 2027) lopend gas en elektriciteit redelijk gelijk op. Doordat de prijsbeweging niet altijd gelijk op loopt, beweegt de sparkspread per dag behoorlijk.
 
EPEX- en onbalansprijzen
De EPEX en onbalansprijzen werden volledig beheerst door het weer. Afgelopen week hadden we veelal behoorlijk wat wind en vanaf het weekend nam de zoninstraling toe. Zaterdag en dinsdag  was dit in combinatie met veel wind; op deze dagen waren er ‘s middags veel uren met prijzen rond of onder nul. Op dagen met veel wind was de gemiddelde EPEX prijs 50-60 €/MWh en de hoogste EPEX uurprijs rond 80 €/MWh, op dagen met minder wind gemiddeld ca 80 €/MWh met de hoogste uren rond 110 €/MWh. Als de duurste productie-unit op een bepaald moment een gascentrale is, is de kostprijs rond 110 €/MWh, de 80 €/MWh is de kostprijs van een kolencentrale. De onbalansprijs reageert vooral fel als er veel wind en zon is. Dan draait er namelijk vrijwel geen fossiel gestookt vermogen meer. Op deze dagen zagen we onbalansprijs bewegen tussen -500 en + 1100 €/MWh.
Tennet heeft zondag noodvermogen afregelen afgeroepen en maandag tweemaal noodvermogen opregelen. De contractprijzen voor noodvermogen zijn weinig veranderd: doordeweeks is afregelen laag geprijsd (6-8 €/MW,uur), in het weekend veel hoger. Opregelen is juist in het weekend goedkoop, en doordeweeks geprijsd op 10-20 €/MW,uur

De weersverwachting laat voor de komende twee weken veel zon en een oplopende temperatuur zien. De windverwachting is wisselend: komend weekend weinig wind, daarna weer seizoensgemiddeld. De spotprijs van elektriciteit voor levering dit weekend is ronduit laag: 39 €/MWh. Baseload voor volgende week handelt op 63 €/MWh. Dit betekent overdag behoorlijk wat uren met een prijs rond nul en ‘s morgens en ‘s avonds 75 of 100 €/MWh, afhankelijk van de windkracht.

Het Noorse onderhoud zou vanaf midden volgende week moeten afbouwen en de aanvoer bouwt dan weer op. LNG blijft naar Europa komen, zoals hierboven geschetst. Door de prijsdaling van de afgelopen twee weken is het prijsverschil met LNG in Azië verdwenen. De verzwakking van de euro ten opzichte van de dollar (naar 1,07 $/€) droeg hier ook aan bij. LNG in Azië is nu 1-2 €ct/m3 duurder dan TTF op de meeste tijdvakken. Daarmee is de daalruimte op de TTF prijzen een stuk kleiner dan enkele weken geleden, toen de prijs in Azië nog onder TTF lag. Azië daalt ook niet meer mee met TTF.  Dus de vraag is of de neerwaartse prijsdruk in Europa kan leiden tot lagere prijzen. De aanhoudende prijsdruk op steenkool kan wel leiden tot verdere prijsdaling op elektriciteit. Hierbij is een dempende factor dat de Nederlandse OTC termijnprijzen intussen aanzienlijk lager zijn dan de vergelijkbare producten in Duisland en zeker die in Frankrijk.