Beperkte gasvraag Europa ondanks stijgende prijzen
21 oktober 2024 door Redactie EnecoSamenvatting
- Nederlandse gasvraag hoogste niveau sinds april
- Prijsverschil Azië en TTF verder verkleind
- Mogelijk olieoverschot in 2025
- Zorgen over bevoorrading Europa 2025
Marktontwikkelingen gasmarkt
Uit de bovenstaande tabel blijkt dat de prijzen voor zowel gas als elektriciteit de afgelopen week zijn gestegen. Deze stijging is vooral merkbaar in de kortetermijnhandel van gas. Verdere termijnen, vanaf circa 2026, laten een minder sterke stijging zien. Een soortgelijke trend is te zien bij elektriciteit.
Vorige week leek de opwaartse trend, die sinds medio september gaande was, tot een einde te komen. Momenteel bevinden de gasprijzen zich echter rond het niveau van de piek van deze stijging. Zo werd het Q1-2025 contract vorige week verhandeld voor 38,3 ect/m3, terwijl dit contract nu voor ruim 40 ect/m3 wordt verhandeld.
De relatief koude start van oktober is afgezwakt, en voor deze week wordt een gemiddelde temperatuur van circa 15 graden verwacht. Deze temperatuur kan mogelijk de vraag naar gas voor verwarming verminderen. Afgelopen maanden bereikte de Nederlandse gasvraag echter nog een niveau van 97 miljoen m3, het hoogste niveau sinds april dit jaar.
Europese gasvoorraden
De gasvoorraden in Europa zijn momenteel voor 95% gevuld. In Nederland bedraagt de vulgraad ruim 91,5%, terwijl Duitsland een vulgraad van 97% heeft bereikt.
De sterke groei van de gasvraag in Azië houdt de wereldwijde markt krap en zorgt voor een lichte prijsstijging, ondanks de relatief lage vraag naar gas in Europa tijdens het derde kwartaal van dit jaar. De verminderde vraag naar gas in Europa werd gecompenseerd door een afname van de gasproductie en een verminderde pijpleidinginvoer, voornamelijk als gevolg van de groot geplande onderhoudswerkzaamheden in Noorwegen. Ondanks de gezonde aanvulling van de Europese gasvoorraden en de lage LNG-uitvoer, blijven de prijzen stijgen door een krappe markt en aanhoudendste geopolitieke spanningen.
Deze week hebben drie onverwachte uitvallen in Noorwegen plaatsgevonden, die gezamenlijk zorgen voor een vermindering van de export van circa 22 miljoen m3 per dag. Naar verwachting zijn de uitvallen op 17, 18 en 21 oktober verholpen. Deze uitvallen kunnen druk uitoefenen op de toch al krappe gasmarkt.
Krimpende prijsverschillen met Azië
Het prijsverschil tussen LNG in Azië en de TTF is verder verkleind, wat heeft geleid tot omleiding van LNG-ladingen van Azië naar Europa. Deze trend wordt aangedreven door concurrerendere prijzen in Europa. Volgens ICIS blijft de vraag in Europa echter beperkt, wat betekent dat de importniveaus mogelijk laag blijven, zelfs bij stijgende prijzen.
Verwacht olieoverschot in 2025 kan prijzen drukken
Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) voorspelt een aanzienlijk overschot aan olie op de wereldmarkt in 2025, mede door een zwakkere vraag vanuit China. Dit kan grote gevolgen hebben voor de prijsvorming van de olieprijzen. De verminderde vraag vanuit China is voornamelijk te wijten aan een vertraagde economische groei en de overstap naar elektrisch rijden. Recentelijk zijn de olieprijzen gestegen door zorgen over mogelijke aanvallen op Iraanse olie-installaties door Israël. Nadat bekend werd dat Israël deze installaties zal ontzien, daalden de prijzen direct met 5%. Dit illustreert dat de spanningen in het Midden-Oosten zorgen door een risicopremie op de olieprijzen. Een groot overschot aan olie kan de prijzen volgend jaar echter onder druk zetten.Prijsontwikkelingen elektriciteit
In de afgelopen week hebben wederom prijsbewegingen plaatsgevonden in het december 2024 contract voor CO2-emissierechten. Aanvankelijk daalde de prijs tot een dieptepunt van 60 €/ton, waarna deze snel weer steeg naar ongeveer 63 €/ton. Deze fluctuaties, in combinatie met de stijgende gasprijzen, hebben geleid tot een algemene stijging van de elektriciteitsprijzen over alle termijnen.
De EPEX uurprijzen vertoonden de afgelopen week dagelijks het bekende patroon van ochtend- en avondpieken. Een uitschieter was afgelopen maandag, waarbij de piek om 20:00 uur een waarde van ruim 260 €/MWh bereikte. Op zondag zagen we opnieuw meerdere negatieve EPEX-uurprijzen, wat het totaal aantal negatieve prijzen dit jaar op 439 brengt.
Vooruitblik
De temperatuur in Nederland zal naar verwachting de komende twee weken iets hoger liggen dan het gemiddelde voor de tijd van het jaar. Voor de komende week is de voorspelde windenergieproductie bijgesteld tot 4,3 GW, wat in lijn is met de seizoennorm.
Kijkend naar komende winter, kan La Niña mogelijk zorgen voor koudere weersomstandigheden dan de afgelopen vrij milde winters. Dit zou kunnen leiden tot een verhoogde gasvraag voor verwarming. Er zijn zorgen over de bevoorrading van gas in kalenderjaar 2025, voornamelijk door het afgelopen van het Oekraïense doorvoercontract met Rusland en de huidige geopolitieke spanningen. Deze factoren kunnen de gas- en elektriciteitsmarkt nog enige tijd onrustig houden.
Experts verwachten dat de TTF-markt voor de rest van het gasjaar 2024 een nauwere bandbreedte hebben dan het vorige gasjaar, hoewel de gemiddelde TTF-prijs voor dit jaar hoger wordt verwacht dan afgelopen jaar.
Komende week worden er twee LNG-schepen verwacht bij de Eemshaven LNG-terminal.
