Aanhoudende prijsschommelingen gasmarkt
3 oktober 2024 door Redactie EnecoSamenvatting
- Start van het nieuwe gasjaar
- Vierde kwartaal kouder dan verwacht
- Gasvoorraden volgend jaar mogelijk 80% gevuld
- Toenemende onrust in het Midden Oosten
Prijsontwikkelingen gas
In de bovenstaande tabel is te zien dat de gasprijzen afgelopen weken zijn gestegen. Met name bij de kort termijn periodes is de stijging goed te zien. Zo werd het Q1’25 contract vorige week nog verhandeld rond de 37,1 ect/m3, en staat deze momenteel alweer rond de 39,0 ect/m3. Naarmate er steeds verder in de toekomst wordt gekeken zien we dat de prijsverandering steeds verder afneemt en CAL’27 nagenoeg gelijk is aan vorige week. De stijging die twee weken geleden is ingezet heeft dus afgelopen week ook nog doorgezet.
De Aziatische LNG premie t.o.v. Europa was afgelopen week even gedaald nadat die in september weer was gestegen. De oorzaak hiervan was het stimuleringspakket van de People's Bank of China als reactie op de zorgen over de economische groei van China. Echter, als gevolg van de geopolitieke spanningen en een tyfoon vlakbij Taiwan neemt de premie toch weer toe.
Oorzaken voor de toegenomen gasprijs van afgelopen week hebben te maken met een kouder dan verwacht einde van september, en daardoor een hoger gasverbruik. Hier bovenop komt ook dat de verwachtingen voor de temperatuur in oktober zijn bijgesteld. Waar men er eerder vanuit ging dat oktober aan de warme kant zou beginnen, is de verwachting nu dat de temperatuur tussen de 1 en de 3 graden Celsius onder het seizoengemiddelde zal zijn. Deze ontwikkeling ligt ook in lijn met de aanzienlijke kans op La Niña die voor de periode oktober-december rond de 80% ligt.
Daarnaast is Israël op 1 oktober Libanon binnengevallen d.m.v. een grondoffensief, en als reactie hierop heeft Iran luchtaanvallen op Israël uitgevoerd. Dit alles vergroot de spanningen in het gebied, en daarmee ook de zorgen over de leveringszekerheid vanuit de Israëlische gasvelden. Deze gasvelden voorzien omliggende landen die bij en tekort elders op zoek zullen gaan naar gas. Hierbij zal de internationale vraag naar gas dus verder toenemen. Als gevolg van deze ontwikkelingen steeg de gasprijs.
Gasvoorraad
Europa begint het nieuwe gasjaar met een goedgevulde gasvoorraad van meer dan 94%. Duitsland loopt hierop voor met een vulgraad van meer dan 96%, terwijl Nederland een vulgraad heeft van iets meer dan 92,5%. De Nederlandse gasvoorraad is dus afgelopen week iets gestegen, ondanks de gestegen vraag naar gas. Daarnaast bouwt het onderhoud in Noorwegen nog steeds verder af. Aankomende week zal de beperking van de exportcapaciteiten afnemen van 50 naar 28 miljoen m3. Hierin is meegenomen is er sinds 30 september ook spraken is van een onvoorziene uitval waardoor de leveringscapaciteit met 7 miljoen m3 verder is afgenomen. Verwacht wordt dat dit tot 5 oktober zal duren.
Gasunie laat in het halfjaarbericht weten dat er aankomend gasjaar (2025-2026) voldoende gasaanbod is. Wel waarschuwt het voor mogelijke tekorten in scenario's waarin een koude winter samenvalt met een lage beschikbaarheid van gas. Desondanks adviseert Gasunie dat de gasvoorraden begin van de winter minimaal gevuld moeten zijn met 110 TWh, dit komt overeen met een vulgraad van gemiddeld 76%. Dit is net boven de verplichte 74% vulgraad die de EU aan Nederland stelt op 1 november 2025. In een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van de analyse van Gasunie, pleit Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei, voor het vullen van de gasvoorraden tot 80%. De dalende vraag naar gas in Nederland en de buurlanden speelt hierbij een belangrijke rol.
Prijsontwikkelingen elektriciteit
De prijsontwikkelingen op de termijnmarkten voor elektriciteit worden met name beïnvloed door de verandering in de gasprijzen en de markt voor CO2-emissierechten. Zo is er ook bij elektriciteit een stijging in de prijzen te zien voor zowel peak en base in 2025. De prijzen van andere tijdsvakken daalden juist iets. Hoewel de prijzen dus wel wat bewogen zijn deze wel binnen een bepaalde bandbreedte gebleven. Daarnaast is ook de prijs van het toonaangevende emissiecontract van december’25 gedaald van 65,2 €/ton naar 63,6 €/ton t.o.v. vorige week.
De EPEX-sportprijzen van afgelopen week verschilden per dag. De hoogste uurprijzen werden nog wel waargenomen in de ochtend- en avonduren, echter waren de uren in de middag en ’s nachts nogal afwijkend. Waar deze uren de ene dag rond de 0 €/MWh zaten, waren ze de andere dag een stuk hoger. Ter indicatie, de baseload prijzen lagen afgelopen week tussen de 20 €/MWh en 96 €/MWh. Deze wisselvalligheid wordt o.a. veroorzaakt door de afname van de productie van zonne-energie vanwege de vele bewolking. De verwachting is dat dit aankomende week ook zo blijft.
Verwachtingen voor de komende week
De vraag naar gas zal in de aankomende week gaan toenemen door de verwachte koudere temperaturen dan van de afgelopen weken. Daarnaast wordt ook verwacht dat tussen 5 en 15 oktober, 5 LNG schepen aan zullen komen in de Nederlandse terminals. Hiermee wordt geanticipeerd op de verwachte toenemende vraag naar gas.
Daarnaast is het nieuwe gasjaar afgelopen dinsdag begonnen. Deze periode staat normaliter bekend om de wat volatielere gasprijzen.
Ook is het orkaanseizoen in de Verenigde Staten en het Caribisch gebied momenteel in volle gang. Dit kan op momenten leiden tot een tijdelijke stop van de LNG toevoer omdat de fabrieken in dat gebied vanwege een storm de deuren tijdelijk moeten sluiten of omdat transport dan simpelweg niet mogelijk is. Wanneer dit gebeurd zou dit een trigger kunnen zijn voor een (tijdelijk) hogere gasprijs.