Files op het elektriciteitsnet: wat merkt u daarvan?
1 december 2023 door Redactie EnecoDe verduurzaming van Nederland is in volle gang. Zo is de totale dagopbrengst van alle zonne-installaties sinds 2014 meer dan vertwintigvoudigd en komen er dit jaar alleen al 170.000 warmtepompen bij. De ontwikkelingen gaan zelfs zo hard, dat het elektriciteitsnet in Nederland vol raakt. Dit verschijnsel, netcongestie, is dan ook regelmatig in het nieuws. Hoe ontstaat dat precies, wat betekent het voor ondernemers en zijn er manieren om er slim mee om te gaan?
Netcongestie, ofwel een overvol elektriciteitsnet, is het gevolg van de snelle veranderingen in de vraag naar en het aanbod van elektriciteit waar we mee te maken hebben. De vraag neemt toe doordat de bevolking en de economie groeien en ons land tegelijkertijd snel van fossiele brandstoffen overstapt naar groene energie. Cv-ketels worden vervangen door warmtepompen, koken op gas maakt plaats voor elektrisch koken, en het aantal elektrische auto’s – particulier en zakelijk - is omhooggeschoten van een kleine 90.000 in 2015 naar ruim 610.000 nu. Het bedrijfsleven doet hard mee: bijna 80% investeert in een duurzamere bedrijfsvoering. Aan de andere kant neemt het aanbod en de levering van groene energie ook snel toe. Maar waar energiebedrijven gewend waren om exact even veel elektriciteit te produceren als er vraag naar was, gaat dat met de opkomst van wind- en zonne-energie totaal anders. Want de opbrengst van zonnepanelen en windmolens is afhankelijk van het weer, en dat laat zich niet precies voorspellen. Met de plannen voor nog meer duurzaam opgewekte energie, zullen de schommelingen op het net de komende jaren alsmaar toenemen.
Bouwen aan capaciteit
De huidige elektriciteitsnetwerken in Nederland zijn onvoldoende berekend op deze snelle ontwikkelingen. In steeds grotere delen van het land is er netcongestie: zoals er files ontstaan bij te veel verkeer op de weg, kan het tijdens piekmomenten ook op het elektriciteitsnet te druk worden voor een goede doorstroming. De capaciteitskaarten van de gezamenlijke netbeheerders laten zien waar dit allemaal speelt. Er wordt met man en macht gewerkt om de knelpunten op te lossen – op 18 oktober 2023 maakten de netbeheerders bekend dat ze hierin de komende jaren 8 miljard gaan investeren. Dat is goed nieuws en hard nodig. Maar de inhaalslag is niet van de ene op de andere dag gemaakt: gekwalificeerde technici voor de uitvoering zijn schaars en vergunningstrajecten voor bijvoorbeeld een nieuw hoogspanningsstation duren gemiddeld 8 tot 10 jaar.Wachtlijst voor vergunningen
Ook het bedrijfsleven heeft last van de huidige krapte op het elektriciteitsnet. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ruim 6000 ondernemers die op de wachtlijst staan voor een vergunning van de netbeheerders om een zonne-installatie of in enkele gevallen een windmolen, e-boiler of extra warmtepomp te plaatsen. En worden dus afgeremd in het realiseren van hun duurzaamheidsdoelen. Ook fabrieken die hun productielijn willen uitbreiden of bedrijven die een grotere aansluiting nodig hebben voor hun elektrische voertuigen, moeten steeds vaker op een vergunning wachten.Opwek onder druk
Bedrijven die al een zonne-installatie hebben, lopen eveneens tegen de beperkingen van het bestaande elektriciteitsnet aan. Op dagen met veel zon en wind is het aanbod aan duurzaam opgewekte energie lokaal namelijk al regelmatig groter dan de vraag. Op momenten dat het aanbod van elektriciteit hoger is dan de vraag, ontstaan er overschotten. Dat heeft direct invloed op de marktprijs, want hoe meer aanbod en hoe minder vraag, hoe lager de prijs. De marktprijs zakt steeds vaker zelfs onder nul, wat betekent dat er betaald moet worden om zelf opgewekte energie terug te leveren aan het net. Energiebedrijven hebben om die reden de terugleververgoeding naar beneden bijgesteld.
Slim omgaan met netcongestie
Het is dus zaak om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de beschikbare netwerkcapaciteit, totdat de krapte op het elektriciteitsnet is opgelost. De netbeheerders vragen daarom alle betrokken partijen om mee te denken en te helpen realiseren. Eneco draagt hieraan bij met diverse oplossingen, waaronder congestiemanagement. Belangrijk onderdeel daarvan is dat wij in overleg met de netbeheerders op piekmomenten bepaalde wind- en zonneparken lokaal tijdelijk uitzetten. Dit noemen we ‘spitsmijden’. Op die manier neemt het aanbod af, en kunnen installaties bij bedrijven en huishoudens ondertussen elektriciteit blijven terugleveren. Én er ontstaat ook weer ruimte voor nieuwe aansluitingen, zodat meer bedrijven en huishoudens zelf groene stroom kunnen gaan produceren. Zo helpen we samen de energietransitie vooruit, ondanks de beperkingen die het elektriciteitsnet nu nog heeft.Meer weten?
Wilt u meer weten over de concrete oplossingen die Eneco voor uw organisatie en specifieke situatie kan bieden? Mail dan naar duurzaamzakelijk@eneco.com. Een team van specialisten zal zo snel mogelijk en geheel vrijblijvend contact met u opnemen.
